به مناسبت روز سینما مصاحبهای با روزنامه محلی «صبح ساحل» انجام دادم که متاسفانه بخش مهم حرفهایم در مورد وضعیت سانسور، سانسور شد. برای همین اصل مصاحبه را اینجا قرار میدهم.
از چه زمانی و چطور فعالیتتان را در سینما شروع کردید؟
اوایل دهه هشتاد بود و محصل بودم. از سر کنجکاوی با یک دوربین هندیکم یک فیلم برای دبیرستانی که در آن تحصیل میکردم ساختم. فیلمی به شدت ابتدایی و بدون هیچ دانش اولیه از فیلمسازی اما همان تجربه باعث شد سینما را به صورت جدیتر دنبال کنم تا اینکه با انجمن سینمای جوانان ایران آشنا شدم و یک دوره فیلمسازی را آنجا گذراندم. چند سال بعد در مقطع کارشناسی مدرک سینما با گرایش تدوین را گرفتم.
چهچیزی در سینما شما را به سمت خودش کشید؟
سوال سختی ست اما شاید بتوان اینگونه گفت؛ تصاویری که ابتدا در ذهنتان بوده و بعد آن را عینیت میبخشید، به نحوی که دیگران نیز قادر به دیدنش میشوند یکی از جذابترین بخشهای ساخت یک فیلم (و شاید یک اثر هنری) است. و همین عامل مرا همواره به سینما نزدیک و نزدیکتر کرده است.
حال این روزهای سینما را چطور میبینید؟
با شرایط بوجود آمده به خاطر این بیماری همهگیر، سینما هم لطمههای فراوانی خورده، اما امیدوارم سالهای بعد از کرونا همین عامل انگیزه دوچندانی به فیلمسازان برای خلق آثار بدیع و ماندگار بدهد.
بهنظر شما فضا برای تولید آثار متنوع باز است؟
برای ساخت آثار متنوع تا جایی که خلاقیت و بودجه شما اجازه بدهد بله، میتوان سختترین لحظات در فیلمسازی را با یک گروه حرفهای به نتیجه دلخواه تبدیل کرد، اما اگر آثار متنوع هم ساخته شود با سد بزرگتری به اسم سانسور طرفیم که نمیشود فهمید راه به اکران عمومی پیدا میکند یا خیر. چه آثار متنوعی که به خاطر کجسلیقگی سانسورچیان در سالهای قبل در کمد فیلمسازان مانده و هیچگاه اکران نشدهاند.
فکر میکنید چه از سمت مردم و چه از سمت مسئولان آنطور که باید به سینما بها داده میشود؟
از سمت مسئولین عامدانه خیر، مسئولی که از قدرتش برای بها دادن به یک سری نورچشمی و سانسور یک سری فیلمساز خلاق استفاده میکند تکلیفش مشخص است. زمانی که در خیلی از شهرها سالن سینما وجود ندارد و آثاری که اجازه اکران میگیرند بیشتر در راستای پائین آوردن سطح سلیقه مخاطبان سینماست، وقتی بزرگان سینما سالهاست فیلم نساختهاند و یکییکی عطای ساختن فیلم در این شرایط را به لقایش میبخشند و با بیمهری مسئولین روبرو میشوند اما یک رقاص اینستاگرامی مجال فیلمسازی پیدا میکند شما چه پیامی از این وضعیت دریافت میکنید؟
از سمت مردم هم ناچارا بها داده نمیشود، اگر هر شخصی به اندازه کافی درآمد داشته باشد که ماهیانه هزینههایی برای محصولات فرهنگی کنار بگذارد قطعا سینما رفتن هم بخشی از آن خواهد بود. وقتی جمعیت قابل توجهی از مردم زیر خط فقر هستند چه توقعی میتوان داشت که یک شهروند دغدغه حمایت از سینما را داشته باشد؟
باتوجه به اینکه شیوع ویروس کرونا روند عادی زندگی را مختل کرده و تاثیرات منفی زیادی داشته، فکر میکنید درکنار اثرات منفی اثر مثبتی هم روی سینما داشتهاست؟
قطعا خیر، سینماهای تعطیل، پروژه های کنسل شده و عوامل بیکار شده هیچ جنبهی مثبتی ندارند. بعد از شرایط کرونایی دوباره انبوهی سینماگر با مشکلات پیش از کرونایشان هم باید دستوپنجه نرم کنند. از نبود بودجه، نبود امکانات، نادیده گرفته شدن، کنار گذاشته شدن و بدتر از همه سانسور.
در این روزهای کرونایی شما فیلمی را ساختهاید که به شکلی جدید فیلمبرداری شدهاست؛ میشود درمورد آن توضیح بدهید؟
بله. همه در قرنطینه بودیم و سعی میکردیم دیدارهایمان تا حد امکان محدود شده و یا صورت نگیرد. با دوستانی که پیش از آن چند تجربه سینمایی و نمایشی داشتم ایده ساخت یک فیلم کوتاه از راه دور را مطرح کردم. ایده ای که در آن هر بازیگر در خانه خودش بخشی از یک فیلمنامه را با تلفن همراهش فیلمبرداری کند. همه دوستان موافقت خودشان با ایده را اعلام کردند. بعد از آن فیلمنامه را بر اساس همان ایده نوشتم و دوباره در گروه به شور گذاشتم. چند جلسه به صورت ویدئو کنفرانس روی فیلمنامه حرف زدیم و به جمعبندی رسیدیم. در مرحله بعد برای هر بازیگر استوریبُرد مخصوصی (طرحی از تک تک نماهایی که قرار بود فیلمبرداری شود) کشیده شد و برای بازیگران ارسال شد. هر بازیگر در روز مخصوصی فیلمبرداریاش را انجام داد. پیش از ضبط هر پلان، تصویری از میزانسن (جزئیات صحنه، وضعیت دوربین و بازیگر) به صورت عکس و فیلم برایم ارسال و بعد از تائید نهایی پلان ضبط میشد، بعد از ضبط هم دوباره پلانها را بررسی میکردم و در صورت موافقتم بازیگر پلان بعد را ضبط میکرد. به این شیوه تمامی پلانها توسط خود بازیگرها ضبط و مجموع پلانها به دستم رسانده شد. الان با فیلمی روبرو هستیم که داستان در یک خانه اتفاق میافتد و شخصیتها دائما در حال مکالمه با یکدیگر هستند اما در واقعیت آنها در تنهایی و بدون حضور دیگران پلانهای خودشان را ضبط کردهاند.
درحال حاضر این فیلم در چه مرحلهایاست و قرار است که چطور نمایش داده شود؟
فیلم در مرحله صداگذاریست و بعد از آن اصلاح رنگ و افکتها اضافه میشود. احتمال زیاد اکران این فیلم در فضای مجازی خواهد بود، اما پیش از آن انرژی بیشتری میگذارم برای حضور فیلم در جشنوارهها بعد از آن اگر فرصت را برای اکران در فضای مجازی مناسب دیدم با اطلاع رسانی قبلی آن را اکران خواهم کرد.
این تجربه جدید در ساخت فیلم چطور بود؟
از یک طرف میشود گفت تجربه جذابی بود چون باعث شد بعد از آن یک اتود دیگر روی یک ایده دیگری به همین شیوه بزنم، اما نه به این وسعت. از طرفی دیگر میشود گفت سخت، آنقدر سخت که حاضر نیستم دیگر آن را تکرار کنم. چون فیلمسازی یک فرآیند گروهی ست و نمیتوان مهمترین رکن آن یعنی گروه را از آن حذف کرد. حذف آن تبدیل میشود به یک کار طاقتفرسا که حتی فرصت یادگرفتن از همنشینی با سایر اعضای گروه را از فیلمساز میگیرد.
این مصاحبه با خانم معصومه نعمتی از روزنامه صبح ساحل صورت گرفته است.