و شام بود و صبح بود

مجموعه داستان «و شام بود و صبح بود» نویسنده پُرآوزه آلمانی هاینریش بل است که او را در ایران بیشتر با چند رمان معروفش می‌شناسند. نویسنده‌ای که با ایده‌ها و قلم جادویی‌اش خوانندگان زیادی را علاقمند به نوشته‌هایش کرده است. این مجموعه داستان را می‌توان تجربیات تحت تاثیر بل از جنگ در آلمان قلمداد کرد. حال و هوای پیش از جنگ، داستان‌های مربوط به دوران جنگ و همین‌طور آثاری که روایتگر دوران پس از جنگ است از اهم آثار این مجموعه به شمار می‌رود، ایده‌های بدیع و روایت‌های خواندنی به هر داستان هویت مستقلی داده که می‌توان آن‌ها را دستمایه‌ایی برای خلق آثار روایی دیگری چون فیلم کوتاه و بلند کرد. در بخش پایانی کتاب مصاحبه‌ای با خود هاینرش بل صورت گرفته که به نکات جالبی اشاره می‌کند، از جمله تفاوت بین داستان کوتاه و رمان یا شیوه کار کردن روی نوشته‌هایش. در کل این اثر به علاقمند آثار داستانی مخصوصا داستان کوتاه پیشنهاد می‌شود. «و شام بود و صبح بود» در نشر جامی توسط علی عبدالهی ترجمه شده است.