در یا بر

همیشه برخی واژه ها یک معنی را نمی دهند.
واژه ها بسته به محل قرارگیری، کلمات پس و پیششان ممکن است معانی متفاوتی بدهند.
کلمه «در» ممکن است معنی وسیله ای که از چوب یا فلز ساخته می شود را بدهد، معنی درون نیز بدهد.
کلمه «بر» ممکن است معنی بغل را بدهد، روی چیزی بودن را نیز معنی دهد.
حالا این «بر» یا «در» را کجا و قبل و یا بعد از چه کلماتی استفاده کنیم هم ملاک است.
ممکن است بر را قبل از یک کلمه یا بعد از یک کلمه مشخص استفاده کنیم.
—————-
میله بر دستش بود، میله در دستش بود
(معنی: میله را با دستش گرفته)
اینجا در و بر یک کاربرد، یک معنی و یک تصویر را دارند.
حالا با جا به جا کردن کلمات معنی تغییری نمی کند.
دستش بر میله بود.
(معنی : میله را با دستش گرفته)
دیدید، با جابه جا کردن کلمات تفاوتی در معنی یا تصویری که ارایه می دهد بوجود نیامد.
حالا مثالی دیگر:
دست بر دست یار گرفت
دست یار بر دست گرفت
در اینجا نیز با جابه جا کردن دست یار نیز تصاویر و معانی یکسان است.
فاعل یک کار را انجام داده.
(دست یار را با دست گرفته است)
(نکته‌ی بدیهی اینجاست که کلمات «در» و «بر» در برخی موارد با جا به جا شدنش کلمات قبل یا بعدشان ممکن است معانی برعکسی را بدهند که این جز ویژگی های زبان است و طبیعی است)
مثل : لیوان در دست ، دست در لیوان
یا
سر بر بالشت گذاشت. بالشت بر سر گذاشت
اینکه زبان این ویژگی را دارد تا بتواند در موارد مختلف انعطاف از خودش نشان دهد از زیبایی‌های زبان است. وگرنه از دل این زبان ادبیاتی بوجود نمی آمد، و تمامی متون پا را فراتر از نامه های اداری نمی گذاشتند. برای زبان نمی شود نسخه پیچید(نسخه ای که در آن همه چی فرموله شده است، مخصوصا برای ادبیات)، دلالت های ضمنی زبان را وارد فضای پیچیده تری می کند. لااقل تا کنون شاعران ایرانی نشان داده اند که زبان فارسی ویژگی های زیادی دارند.